Kur'ân'ın dört temel maksadından biri olan adalet, imanın bir hususiyeti bulunan hürriyet ve İlâhî bir emir olan meşveret Risale-i Nur Külliyatı'nda mühim mevki almış olan konulardandır.

Adaleti her şeyden önce Cenab-ı Hakkın Adl isminin bir tecellisi ve kâinatta hükmeden mühim bir unsur olarak gören Said Nursî, varlık âlemindeki bu esaslı düsturun insan hayatına da yansıması gereği üzerinde durur.

Onun, üzerinde en çok durduğu konulardan biri de, hayatımda en esaslı düsturum dediği hürriyettir. Hürriyeti imanın bir özelliği ve Rahmanın bir hediyesi olarak gören Said Nursî, Ekmeksiz yaşarım, hürriyetsiz yaşayamam demiş, hakikî hürriyet anlayışının ise iman ile mümkün olduğunu nazara vererek, İman ne kadar mükemmel olursa, o derece hürriyet parlar. İşte Asr-ı Saadet! sözleriyle, gerçek hürriyet, demokrasi, adalet ve meşveret uygulamalarının en güzel şekilde Hz. Peygamber ve Hulefâ-i Râşidîn döneminde tatbik edildiğine dikkat çekmiştir.

Said Nursî, adalet, meşveret ve kuvvetin kanunda toplanması şeklinde tarif ve telâkkî ettiği meşrutî, cumhurî ve demokratik sistemleri, öz itibariyle ruh-u Şeriattan görmüş, İslâmiyet namına sahip çıkılması ve Kur'ân'ın esasları çerçevesinde iyileştirilmesi yönünde tavsiyelerde bulunmuştur.

İşte Risale-i Nur'da Hürriyet, Adalet, Meşveret isimli eser, Said Nursî'nin bu konulardaki izah ve tespitlerinden öne çıkanların derlendiği bir tanzim çalışmasıdır. Metinler, kronolojik olarak sıralanmaya çalışılmış ve anlamayı kolaylaştırmak adına da ara başlıklar yerleştirilmiştir. Meşrutiyet Dönemi ve Cumhuriyet Dönemi olarak iki ana bölümden oluşan eser, Said Nursî'nin içtimaî-siyasî hayata bakan tespitlerinin küçük bir nümumesi niteliğindedir.