Edebiyatımızda Batı tarzı romanın en nitelikli ilk örneklerini veren Halid Ziya Uşaklıgil’in dikkate şayan eserlerinden biri Kırık Hayatlar. Evli, iki kız çocuğu babası ve ailesine bağlı doktor Ömer Behiç, zamanın kibar geçinen ailelerinden birinin kızı olan Neyyir’in cazibesine kapılır. Ömer Behiç huzurlu ailesi ile yasak ilişkisi arasında bocalarken, küçük kızı Leyla’nın menenjitten ölmesini ilahi bir uyarı olarak görür ve bu gizli ilişkiyi sonlandırır. Sevgili karısı Vedide’ye ve yuvasına döner.
Halid Ziya romanında ikinci derecede başka “kırık hayatlar”ı da kısım kısım hikâye ederek dönemin sosyal eleştirilerinden birine imza atıyor.
“İstiyordum ki bu eserimde ona takaddüm eden yazılarıma ait şiir vesaiti ve hülyadan başka bir usul takip edeyim. Bunda sadece hayat olacaktı. Memleketin hakiki hayatından bir levha ki onda gözleri oyalayacak, hayali taltif edecek süslerden hiçbir iz bulunmasın. Balzac’ın, Stendhal’ın, Bourget’nin müracaat ettikleri usulde bir hikâye ki bu üstadların namlarını ihtar ederken onlara yetişmek küstahlığına çıkışmamakla beraber kendi halince, kendi kadrince o nev’in mütevazı bir numunesi olsun.”
Halid Ziya Uşaklıgil