Kaynaklarda genel olarak çok ciddi, katı prensipli bir Akif portresi çizilmektedir. Onunla ilgili hemen bütün değerlendirmelerde, Cemiyet için ağlayan, mücadeleci, idealist fikir adamı tarafının daha çok vurgulanması, öncelikle bir karakter abidesi olarak sunulması böyle bir portrenin oluşmasında etkili olmuştur. Bu, şüphesiz yanlış bir portre değildir. Hatta denebilir ki kendisi de böyle bir portrenin çizilmesinde etkili olmuştur. Fakat bu eksik bir portredir. Aydın, düşünür tarafına ışık tutulurken insan ve sanatkâr tarafları gölgede bırakılmaktadır. Bu da çoğu zaman bizi ete kemiğe bürünmüş bir Akiften uzaklaştırmaktadır.
Akif, yakın dostlarının da işaret ettiği gibi çok değişik ilgi alanları olan, zengin birikimli, zeki, renkli bir şahsiyettir. Bu çeşitlilik içinde nüktedanlık da onun önemli karakter özelliklerinden biridir. Bu özelliği, onun iç dünyasına, mizacına, değer ölçülerine, düşüncelerine dair önemli işaretler taşımaktadır.