MODERN DÜNYADA RİSK SÖYLEMİ
Bahar Kayıhan
Tarih ve edebiyat kitaplarının sayfaları risk almaktan korkmayan kahramanlarla doludur.
Öykülerde, şiirlerde, destanlarda ve şarkılarda maceradan maceraya koşan kahramanlar
ve onların büyük kahramanlıkları anlatılır. Yunan mitolojisine göre Truvalı Paris'in Sparta
kralının karısı Helen'i kaçırması Truva Savaşı'na, tarih anlatılarına göre bir köle olan
Spartaküs'ün risk almaktan korkmayarak yüzlerce kişiyi peşine takması Roma'da büyük
bir başarı elde etmesine yol açmıştır. Kaptan Ahab dev bir balinanın peşinden gitmekten,
İnce Memed Hatçe'yi dağlara kaçırmaktan korkmamıştır. Dev ile savaştığını sanarak
kılıcını yel değirmenlerine doğrultan Don Kişot'u da unutmamak gerekir.
Edebi anlatılar risk alan kahramanlarla dolu olsa da, ilkel kabilelerden günümüze kadar
tüm toplumlarda insanın kendisini tehlikelerden koruma davranışı hep egemen olmuştur.
Bu nedenle insanlar özgürlüklerinin bir kısmından feragat ederek devletin kendilerini
koruyacağı bir sistemi kabul etmişlerdir. Buna karşın, modern dünyada riskler hiç
olmadığı kadar artmıştır ve eşitsiz bir toplum inşası gün geçtikçe güçlenmektedir.
Örneğin, salgın döneminde üst sınıfa mensup kişiler havuzlu villalarında evlerinden
çıkmayarak salgından korunurlarken, alt sınıfa mensup kişiler fabrikalarda ya da diğer
kalabalık ortamlar içerisinde çalışarak hayatlarını tehlikeye atmaktadırlar. O halde riskler
herkes için eşit değildir. Bu riskleri daha eşitsiz hale getiren, kimi zaman olduğundan çok
önemli, kimi zaman ise olduğundan daha önemsiz hale getiren ise medyadır. Bu nedenle,
bu çalışma medyayı ve söylemleri merkeze almaktadır.